Acid folic – Những điều cần biết nếu bạn định mang thai
Bản tin #HC2321: Loại vitamine đặc biệt quan trọng đối với mẹ bầu và thai nhi
Chào bạn,
Hôm nay chúng ta lại gặp nhau vào thứ 7 rồi. Bạn có dự định làm gì trong hai ngày cuối tuần này không ? Hãy dành khoảng thời gian không phải làm việc để nghỉ ngơi, thư giãn nhé.
Tuần trước, tôi có nói chuyện với một người bạn đang có kế hoạch sinh em bé. Bạn có xin lời khuyên về việc có nên uống bổ sung thêm vitamine hay thực phẩm chức năng gì đặc biệt không. Tôi khuyên bạn là bên cạnh chế độ ăn uống lành mạnh, phong phú, đa dạng, cần bổ sung acid folic càng sớm càng tốt. Vậy bạn đã biết gì về loại vitamine quan trọng bậc nhất đối với thai kỳ này?
1- Acid folic là gì?
Acid folic là một vitamine thuộc nhóm B, hay còn được gọi là Vitamine B9. Tương tự như các loại vitamine khác, nó không được tổng hợp bởi cơ thể người và cần được bổ sung qua con đường thực phẩm.
Acid folic là dạng tổng hợp của folate, được sử dụng trong các thực phẩm bổ sung hay thực phẩm tăng cường như gạo, bánh mỳ, mỳ ý, ngũ cốc ăn sáng…
Folate, dạng tự nhiên của acid folic được tìm thấy trong một số loại rau xanh như bông cải xanh, rau chân vịt, cải xoong, măng tây…, trong trái cây có màu cam như cam, quýt, dưa vàng…, trong một số loại đậu khô như đậu hà lan, đậu lăng, đậu gà… hay một số loại thịt, đặc biệt là gan.
2- Vai trò của acid folic
Acid folic là một trong những vitamine thiết yếu đối với con người, được cơ thể sử dụng để tạo ra các tế bào mới trong suốt cuộc đời ví dụ như da, tóc, móng tay hay các bộ phận khác của cơ thể. Acid folic cũng tham gia vào sự phát triển của các tế bào máu và tế bào thần kinh, vào quá trình giao tiếp giữa các nơ-ron thần kinh, và do đó duy trì trí nhớ.
Đặc biệt với phụ nữ trong giai đoạn sinh sản, acid folic đóng vai trò vô cùng quan trọng. Acid folic giúp hình thành ống thần kinh ở thai nhi, và do đó ngăn ngừa đến 70% một số dị tật bẩm sinh của trẻ liên quan đến não và cột sống. Việc cơ thể người mẹ được bổ sung đầy đủ acid folic cũng có thể giảm nguy cơ sảy thai, thiếu máu ở mẹ bầu hay tăng trưởng chậm ở thai nhi.
3- Acid folic nên được bổ sung vào thời điểm nào của thai kỳ?
Ống thần kinh là một trong những thứ được hình thành đầu tiên của thai nhi, trong khoảng từ 4-6 tuần đầu tiên của thai kỳ. Ống thần kinh sau đó sẽ trở thành một phần của não và cột sống, được các xương bao bọc xung quanh. Dị tật có thể xảy ra trong quá trình hình thành ống thần kinh của thai nhi dẫn đến một loạt những khuyết tật nghiêm trọng, đặc biệt là căn bệnh Nứt đốt sống (Spina bifida).
Vì quá trình hình thành ống thần kinh thường diễn ra rất sớm trong những tuần đầu tiên của thai kỳ, ngay cả trước khi người mẹ nhận ra là mình đang mang thai nên acid folic được khuyên dùng ngay từ khi người mẹ có kế hoạch mang thai, tốt nhất là 3 tháng trước khi bắt đầu thả để có em bé, đến ít nhất 3 tháng đầu của thai kỳ.
Tuy nhiên, trong phần lớn trường hợp, việc mang thai không được lên kế hoạch từ trước (không có sự chuẩn bị, mang thai ngoài ý muốn…) dẫn đến việc acid folic không được bổ sung vào thời điểm thích hợp, làm tăng nguy cơ dị tật thai nhi. Để hạn chế việc này, Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hoa kỳ (CDC) đã khuyến cáo tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên bổ sung acid folic hàng ngày cùng với chế độ ăn giàu folate từ các nguồn thực phẩm đa dạng dù họ có ý định mang thai hay không.
Trong trường hợp acid folic không được bổ sung từ trước khi thụ thai, mẹ bầu nên uống bổ sung càng sớm càng tốt, ngay khi phát hiện mình mang thai đến ít nhất sau khi thai nhi được 12 tuần.
4- Lượng acid folic cần bổ sung tối thiểu là bao nhiêu?
Đối với phụ nữ khỏe mạnh, 400 microgram (hay 0,4 mg) mỗi ngày là lượng acid folic cần bổ sung vào cơ thể để ngăn ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, phụ nữ được khuyên bổ sung acid folic với liều cao hơn như gia đình có tiền sử về dị tật ống thần kinh, phụ nữ mắc một số bệnh lý như tiểu đường, động kinh, viêm ruột, từng phẫu thuật cắt bỏ dạ dày, phụ nữ uống nhiều rượu bia hay dùng thuốc kháng virus HIV... Nếu không chắc về liều lượng, bạn có thể trao đổi thêm với bác sĩ để có được lời khuyên chính xác nhất.
5- Bổ sung acid folic bằng cách nào?
Do rất khó đảm bảo được lượng folate hấp thu vào cơ thể qua thức ăn, phụ nữ có ý định mang thai được khuyên bổ sung acid folic qua các chế phẩm riêng biệt như viên uống acid folic hay Vitamine tổng hợp có hàm lượng acid folic tối thiểu 0,4 mg/liều dùng. Lưu ý rằng, nếu chọn Vitamine tổng hợp, bạn nên chọn loại nào không chứa vitamine A (retinol).
Ngoài việc dùng các thực phẩm bổ sung acid folic, mẹ bầu còn được khuyên có một chế độ ăn hàng ngày phòng phú, đầy đủ, giàu folate.
6- Uống acid folic có nguy hiểm gì không?
Về cơ bản, acid folic khá an toàn khi dùng qua đường uống với liều lượng phù hợp. Trong trường hợp dùng quá nhiều acid folic, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách đào thải bớt qua đường nước tiểu do acid folic thuộc nhóm vitamine tan trong nước.
Từ những thông tin trên, chúng ta dễ dàng nhận thấy tầm quan trọng của acid folic đối với thai kỳ và sự cần thiết bổ sung loại vitamine này càng sớm càng tốt, ngày từ khi có ý định mang bầu hoặc thậm chí hàng ngày. Tôi mong rằng bạn sẽ đặc biệt chú ý đến vai trò của acid folic và đảm bảo một chế độ ăn giàu folate, để có một cơ thể khỏe mạnh và nếu lỡ mang bầu cũng không cần lo lắng gì nhiều nhé.
Chúc bạn một cuối tuần vui vẻ!
------------
Tài liệu tham khảo: